ΛΟΓΟΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΛΟΓΟΣ

ΡΕΝΑ ΔΟΥΡΟΥ.

 Πλέον έχουμε μπει στην τελική ευθεία, όχι για να αλλάξουμε σελίδα αλλά για να γράψουμε, με κυβέρνηση με κορμό τον ΣΥΡΙΖΑ και τη στήριξη μιας ευρείας κοινωνικής συμμαχίας, νέο βιβλίο για τούτο τον τόπο. Και τούτη τη φορά το βιβλίο αυτό θα το υπογράφουν οι ίδιοι οι πολίτες. Με δουλειά και υπευθυνότητα. Χωρίς μαγικές λύσεις. Ωστόσο ο δρόμος αυτός δεν θα είναι εύκολος. Είναι σίγουρο ότι θα ασκηθούν κάθε είδους πιέσεις, εκφοβισμοί και εκβιασμοί, εντός και εκτός Ελλάδας. Είμαι όμως βέβαιη ότι όλα αυτά τα ξαναζεσταμένα φαγητά θα έχουν την κατάληξη που τους αξίζει: τα σκουπίδια. Και ότι οι πολίτες θα διεκδικήσουν και θα αποσπάσουν την αξιοπρέπειά τους. Στρέφοντας την πατρίδα προς νέα ρότα. Εκείνη της ανάπτυξης με θέσεις εργασίας, με κοινωνική δικαιοσύνη, ισότητα, ανεξαρτησία. Τη ρότα της ελπίδας για το αύριο.

ΑΝΔΡΕΑΣ ΑΝΔΡΙΑΝΟΠΟΥΛΟΣ 

Είναι εκτός τόπου και χρόνου οι κραυγές πανικού που πολλοί εκβάλλουν για το ενδεχόμενο εκλογικής νίκης του ΣΥΡΙΖΑ. Αν και διαφωνώ με τις εκφρασμένες θέσεις του κόμματος του κ. Τσίπρα δεν μπορεί να αποτελεί ρίσκο για μια χώρα η προσφυγή στην λαική ετυμηγορία. Οι κυβερνήσεις εργάζονται για τους πολίτες. Αυτοί λοιπόν είναι υπεύθυνοι για την διακυβέρνηση που επιθυμούν. Οι εκλογείς θα πρέπει να επιλέξουν ψύχραιμα ανάμεσα σε διαφορετικές πολιτικές. Οι άσκοπες κινδυνολογίες συσκοτίζουν την πραγματικότητα και συνήθως καταλήγουν σε μπούμερανγκ ενάντια σ’ αυτούς που τις εκτοξεύουν.

Οι κινδυνολογίες δεν είναι δικαιολογημένες για μια σειρά από σοβαρούς λόγους. Ποια είναι κατ αρχήν η εναλλακτική λύση; Μια σειρά από επίπονα κοινωνικο-οικονομικά μέτρα – που πάρθηκαν κάτω από συνθήκες υποτίθεται επικείμενης οικονομικής κατάρρευσης – δεν οδήγησαν σε απολύτρωση. Αντίθετα, καινούργια αδιέξοδα διακρίνονταν στον ορίζοντα. Και νέες θυσίες προαναγγέλλονταν. Τα διαρθρωτικά μέτρα του Μνημονίου δεν έχουν εφαρμοσθεί και οι μέχρι σήμερα κυβερνήσεις έπαιζαν κρυφτούλι ελαφρότητας με τους δανειστές – με κορύφωση την άθλια πρόσφατη καταιγίδα ρουσφετολογικών τροπολογιών που δήλωσαν τον φαύλο κρατισμό του ελληνικού πολιτικού συστήματος. Αδιαφορία δηλ για την τύχη των αγορών και της αλματώδους ανεργίας και φτώχιας στον ιδιωτικό τομέα και προστασία – με νύχια  και με δόντια – του δημοσίου και των συντεχνιών του.

Δεν υπάρχει κανείς που συνειδητά να οδηγείται σε πολιτική αυτοκτονία. Αν κρίνουμε με στοιχεία λογικής, ερχόμενος στην εξουσία ο ΣΥΡΙΖΑ θα αντικρύσει κατάματα την πραγματικότητα. Και θα επιχειρήσει βέβαια να διαφοροποιηθεί από τους προκατόχους του. Το αισιόδοξο, και λογικό, σενάριο οδηγεί σε συμπεράσματα απρόσμενα. Μήπως μια κυβέρνηση της Αριστεράς θα επιχειρήσει να πραγματοποιήσει εκείνα που κυβερνήσεις της Δεξιάς και της Κεντροαριστεράς τα θεωρούσαν αδιανόητα; Κατά κύριο λόγο δηλ., και ανεξάρτητα ρητορικής, να μειώσει πραγματικά δημόσιες δαπάνες και να υλοποιήσει σαρωτικές μεταρρυθμίσεις; Να μην ξεχνάμε πως ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει διορίσει κανέναν στο Δημόσιο. Δεν έχει λοιπόν ανοιχτά  γραμμάτια να πληρώσει. Όπως η Δεξιά προώθησε εντυπωσιακά αριστερόστροφα μέτρα – όπως η βαρύτατη φορολογία, η κατεδάφιση της αγοράς, η υπερδιόγκωση της δημόσιας γραφειοκρατίας και η εξόντωση της ιδιωτικής περιουσίας, είναι τελείως απίθανο η Αριστερά, για να πετύχει, να κάνει ακριβώς το αντίθετο;  

Δεν έχω πληροφορίες, αλλά δεν ομιλώ και εντελώς στον αέρα. Ο κ. Τσίπρας είναι γνωστό πως θαυμάζει και επισκέφθηκε μάλιστα, σχετικά πρόσφατα, την Βραζιλία. Τι θα είδε εκεί; Ο αναμορφωτής της χώρας, ο πρώην Πρόεδρος Ιγνάτσιο Λούλα ντα Σίλβα, υπήρξε μαρξιστής Πρόεδρος των Εργατικών Συνδικάτων και ιδρυτής του αριστερόστροφου Εργατικού Κόμματος. Ερχόμενος στην Εξουσία τρομοκράτησε τις αγορές με ρητορική ανατρεπτική κι επικίνδυνη. Τι έκανε στην πράξη; Εβγαλε την Βραζιλία από την δίνη χρέους και την υπανάπτυξη πετυχαίνοντας ζηλευτούς ρυθμούς ανάπτυξης και ένταξή της στον πανίσχυρο όμιλο των ΒΡΙΚ (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα). Όχι βέβαια με πρωτοβουλίες «σοσιαλιστικού μετασχηματισμού». Αλλά με αγκάλιασμα των αγορών, προώθηση λογικών ελεύθερης οικονομίας και γενναίες μεταρρυθμίσεις.

Με τον πυλώνα οικονομικής ορθοδοξίας Henrique Meirelles επι κεφαλής της Κεντρικής Τράπεζας και με τον οικονομολόγο από το Σικάγο, Τραπεζίτη  και πρώην στέλεχος του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου Joaquim Levy στο Υπουργείο Οικονομίας (Secretary of the Treasury ) η κυβέρνηση Ντα Σίλβα αποπλήρωσε στο ακέραιο τα χρέη προς το ΔΝΤ, δημιούργησε ταχύτατα σημαντικά δημοσιονομικά πλεονάσματα κι’ εξασφάλισε την εμπιστοσύνη των διεθνών αγορών με εισροή διεθνών επενδύσεων, που με την σειρά τους οδήγησαν στην αύξηση του βιοτικού επιπέδου του λαού. Παράλληλα η κυβέρνηση διατήρησε χαμηλά τον πληθωρισμό και την οικονομία σταθερή για μεγάλο χρονικό διάστημα. Στο Διεθνές Οικονομικό Forum του Νταβός η Βραζιλία  το 2005 είχε αναδειχθεί σαν ιδιαίτερο παράδειγμα πετυχημένης οικονομικής πορείας.  

Με το περίφημο Πρόγραμμα Επιταχυνόμενης Ανάπτυξης (Programa de Aceleração de Crescimento) απλοποιήθηκαν και μειώθηκαν θεαματικά οι φόροι, εκσυγχρονίσθηκε το σύστημα ενεργειακής παραγωγής πάνω σε μοντέρνες φιλελεύθερες αρχές ενώ προωθήθηκαν προγράμματα ιδιωτικοποιήσεων και συνεργασίας δημόσιου - ιδιωτικού τομέα κυρίως στο κρίσιμο πλέγμα των κρατικών αυτοκινητόδρομων. Από χώρα, για δεκαετίες, με το μεγαλύτερο δημόσιο χρέος στον αναπτυσσόμενο κόσμο, η Βραζιλία μετατράπηκε σε καθαρό πιστωτικό παράγοντα με Τράπεζές πανίσχυρες που σημείωναν ρεκόρ κερδών ενώ το ποσοστό του κόσμου που αποτελούσε μέρος της καταναλωτικής μεσαίας τάξης αυξήθηκε από το 37% του πληθυσμού στο 50%!!

Με την εκλογή  της παλιάς αντάρτισσας Dilma Rousseff στην Προεδρία οι ρυθμοί αυτοί ανακόπηκαν. Και η χώρα οδηγήθηκε σε αδιέξοδα. Μετά όμως τις τελευταίες εκλογές, και παρά την προεκλογική της αριστερή ρητορική, η Πρόεδρος έκανε θεαματική στροφή. Τονίζοντας πως «είναι απαραίτητο να φερθούμε υπεύθυνα ώστε οι μελλοντικές γενιές να μην πληρώσουν ακριβότατο τίμημα», ανακοίνωσε μέτρα σοβαρών οικονομικών περικοπών «ώστε να εξασφαλισθεί η δημοσιονομική ισορροπία, να προσελκυσθούν επενδύσεις  και η χώρα να επιστρέψει στην οικονομική πρόοδο». Τοποθέτησε και πάλι τον Joaquim Levy, σαν Υπουργό Εθνικής Οικονομίας την φορά αυτή, και προσανατολίζεται σε πολιτικές θεαματικών φιλελεύθερων μεταρρυθμίσεων για να πιάσει και πάλι το τραίνο της ανάπτυξης.  

Σε τι συμπέρασμα μπορούν να οδηγήσουν αυτές οι παρατηρήσεις; Τι διδάσκουν όλα αυτά; Μήπως θα πρέπει κι εμείς να περιμένουμε εντελώς διαφορετική συμπεριφορά από τους δογματικούς της Αριστεράς που έρχονται για να μας κυβερνήσουν; Είναι πολύ  πιθανό  κάτι εντελώς διαφορετικό να προκύψει  από μια συνταρακτική κυβερνητική αλλαγή. Ιδιαίτερα αν το εκλογικό αποτέλεσμα επιβάλλει συνεργασία του ΣΥΡΙΖΑ με κάποιον περισσότερο μετριοπαθή εταίρο. Εγώ πάντως δεν είμαι απαισιόδοξος.