Είναι η Ευρώπη η χαμένη στη νέα διαμάχη μεγάλων δυνάμεων μεταξύ ΗΠΑ, Ρωσίας και Κίνας;

 

Καθώς ο Τραμπ εγκαταλείπει τους συμμάχους με μια επιθετική πολιτική «Πρώτα η Αμερική», η γηραιά ήπειρος αντιμετωπίζει ένα νευρικό και αβέβαιο μέλλον.

Η Ευρώπη κάποτε υπέγραψε τη Συνθήκη του Μάαστριχτ με όνειρα ενότητας, ισχύος και κοινού πεπρωμένου. Αλλά τρεις δεκαετίες αργότερα, αυτό το όνειρο σπάει. Αυτό που υποτίθεται ότι ήταν το κόσμημα της μεταπολεμικής σταθερότητας αγωνίζεται τώρα να κρατήσει τη θέση του σε έναν κόσμο που κυριαρχείται από την ωμή δύναμη της αντιπαλότητας των υπερδυνάμεων.

Η ιστορική έξοδος του Ηνωμένου Βασιλείου μέσω του Brexit ήταν ο πρώτος σεισμός - μια μεγάλη παγκόσμια δύναμη απομακρύνεται από το ευρωπαϊκό εγχείρημα και αφήνει πίσω της μια ένωση κλονισμένη και αβέβαιη για τον εαυτό της. Αλλά η πραγματική καταιγίδα ήρθε αργότερα. Ο βάναυσος πόλεμος της Ρωσίας στην Ουκρανία και το αμετανόητο δόγμα «Πρώτα η Αμερική» του Τραμπ διέλυσαν την ψευδαίσθηση της ασφάλειας που νόμιζε ότι είχε η Ευρώπη. Χωρίς ισχυρές εγγυήσεις των ΗΠΑ, η ανατολική πλευρά της ηπείρου φαίνεται ξαφνικά εκτεθειμένη - και οι ηγέτες της Ευρώπης αγωνίζονται.

Έπειτα ήρθε η στιγμή που συμβόλιζε τη νέα πραγματικότητα της Ευρώπης: αναφορές για Ευρωπαίους ηγέτες που συνωστίζονταν γύρω από το γραφείο του Τραμπ σαν υφισταμένοι που περιμένουν εντολές. Μέρες αργότερα, ο Λευκός Οίκος δημοσίευσε μια εκπληκτική Στρατηγική Εθνικής Ασφάλειας 33 σελίδων, η οποία κατακεραυνώνει ανοιχτά την Ευρώπη για «απώλεια της ταυτότητάς της», αποτυχία στην άμυνα, καταστολή της ελευθερίας του λόγου και μεταμόρφωση που έχει υποστεί από τη μετανάστευση. Ήταν η πιο άμεση κριτική από την Ουάσιγκτον εδώ και χρόνια - και πόνεσε.

Οι ειδικοί προειδοποιούν ότι η παγκόσμια επιρροή της Ευρώπης συρρικνώνεται. Οι ΗΠΑ και η Ρωσία διαπραγματεύονται την τύχη της Ουκρανίας, ενώ οι Ευρωπαίοι ηγέτες, συμπεριλαμβανομένου του Ζελένσκι, βρίσκονται στο περιθώριο. Μια διαρροή τηλεφωνικής κλήσης αποκάλυψε ακόμη και τον Μακρόν να προειδοποιεί τον Ζελένσκι να μην εμπιστεύεται τον Τραμπ - ένα σημάδι της κατάρρευσης της εμπιστοσύνης μεταξύ της Ουάσιγκτον και των παλαιότερων συμμάχων της. Και με τις εμπορικές εντάσεις μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας να ωθούν την Ευρώπη σε αντίθετες κατευθύνσεις, η ΕΕ αντιμετωπίζει τώρα αδύνατες επιλογές που απειλούν το οικονομικό και τεχνολογικό της μέλλον.

Ωστόσο, οι αναλυτές λένε επίσης ότι δεν έχει τελειώσει. Η Ευρώπη μπορεί να είναι πληγωμένη, αλλά εξακολουθεί να ασκεί τεράστια οικονομική και ρυθμιστική ισχύ, και η πίεση αυτής της αναμέτρησης των μεγάλων δυνάμεων ωθεί την ΕΕ να επανεξετάσει την άμυνα, την αυτονομία και τη θέση της στον κόσμο. Το ερώτημα τώρα είναι απλό - και φορτισμένο: Μήπως η Ευρώπη βιώνει την παρακμή της ή τον από καιρό αναμενόμενο μετασχηματισμό της;