ΤΡΑΜΠ - ΤΟ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΟ ΞΕΒΟΛΕΜΑ

 

Ο Ντόναλντ Τραμπ είναι όλα όσα μάθαμε να αποφεύγουμε: θορυβώδης, ασυγχώρητος, αδίστακτος και χωρίς σεβασμό στους κανόνες του παιχνιδιού. Παραβιάζει όλα όσα συνδέουμε με αξιοπρεπή συμπεριφορά και πολιτικό σχηματισμό. Κι όμως -ή ίσως γι' αυτό- εξελέγη. Όχι μόνο μία αλλά δύο φορές.

Αυτό θα πρέπει να μας κάνει να αναρωτηθούμε: Τι στον κόσμο πήγε στραβά;

Κανείς στον Τύπο δεν φαίνεται να ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για αυτό το ζήτημα. Ούτε ο VG, Dagbladet, ο Nettavisen ούτε το CNN. Τους αρέσει να μιλούν για τον Τραμπ - αλλά σπάνια για αυτό που του επέτρεψε να έρθει στην εξουσία. Γιατί η απάντηση δεν βρίσκεται στον ίδιο τον Τραμπ. Η απάντηση βρίσκεται μέσα μας. Στη Δύση. Σε όσα έχουμε παραβλέψει, ξεχάσει και αγνοήσει.

Για δεκαετίες, η πολιτική έχει αποστασιοποιηθεί από τους περισσότερους ανθρώπους. Έχει γίνει αρένα για ειδικούς, λομπίστες και εκλεκτούς ανθρώπους με σωστές απόψεις και σωστές γνωριμίες. Η οικονομία έχει αναπτυχθεί - αλλά μόνο για λίγους. Τα εργοστάσια είναι κλειστά, οι χώροι εργασίας έχουν επισημανθεί και η ασφάλεια έχει μειωθεί στις Ηνωμένες Πολιτείες. Για πολλούς δεν υπάρχει τίποτα πια να πιστεύουν.

Και ταυτόχρονα: Έχει γίνει επικίνδυνο να λες «αυτό είναι λάθος». Οι άνθρωποι προσέχουν τα λόγια τους. Πάρα πολλά μπορεί να παρεξηγηθούν και μια πρόταση μπορεί να είναι καταστροφική. Πολλοί αισθάνονται ότι δεν έχουν πλέον χώρο στη συζήτηση. Νιώθουν ότι τους γελούν, τους αποκαλούν ανόητους, ξεπερασμένους ή ότι αυτοί αποτελούν «το πρόβλημα». Τι κάνουν λοιπόν; Γυρίζουν την πλάτη σε όλα - και ψηφίζουν κάποιον που γκρεμίζει όλη τη σκηνή.

Ο Τραμπ μπήκε σαν μπουλντόζα σε αυτό το τοπίο. Είδε την απογοήτευση και την εκμεταλλεύτηκε. Έβαλε τα πράγματα στη θέση τους. Αφιλτράριστα. Γρήγορα και χωρίς βάναυσο. Αλλά ο κόσμος το άκουσε - και έγνεψε καταφατικά. Τους έδωσε μια γλώσσα, μια φωνή - και ένα «άντε γαμήσου»  στο σύστημα που δεν άκουγε ποτέ.

Ο Τραμπ μοιάζει με έναν απρόσκλητο επισκέπτη που κάθεται στο τραπέζι, γυρίζει το ποτήρι του κρασιού και γελάει με την ετικέτα. Λέει αυτό που κανείς δεν θέλει να ακούσει - και γι' αυτό ακριβώς αποκαλύπτει πόσο εύθραυστη και με αυτοπεποίθηση έχει γίνει η συνομιλία μας. Σκίζει την πρόσοψη, δείχνοντας ότι πίσω από διακοσμητικές λέξεις κρύβεται ένα σύστημα στο οποίο πολλοί έχουν χάσει την πίστη τους.

Δεν χρειάζεται να μας αρέσει ο Τραμπ. Αλλά πρέπει να καταλάβουμε γιατί ήρθε. Δεν είναι απλώς αποτέλεσμα του δεξιού λαϊκισμού και αυτών που τον εκπροσωπούν - είναι μια απάντηση στην εξουσία. Περί πολιτικής αλαζονείας. Σχετικά με τη συστηματική αγνόηση των ανησυχιών των απλών ανθρώπων. Όταν δεν νιώθεις ότι σε ακούνε, φωνάζεις πιο δυνατά. Και μερικές φορές ψηφίζεις κάποιον που ουρλιάζει.

Ο Τραμπ είναι μια προειδοποίηση. Και ένας καθρέφτης. Μια άβολη διόρθωση. Μπορείς να γελάσεις μαζί του, με τα μαλλιά του, με τις λυσσασμένες ατάκες της Truth Social. Στη συνέχεια όμως παραβλέπουμε το πιο σημαντικό: Επιλέχθηκε. Δυο φορές. Από τα εκατομμύρια. Αυτό κάνει τη διαφορά.

Το ερώτημα λοιπόν δεν είναι ποιος είναι, αλλά τι έχουμε γίνει. Και ας τολμήσουμε να το καθαρίσουμε πριν χτυπήσει ακόμα πιο δυνατά την επόμενη φορά.