Εδώ ήταν πολύ κέφι στη Δύση αυτή την εβδομάδα, όταν η παρέλαση της Ημέρας της Νίκης του Βλαντιμίρ Πούτιν στην Κόκκινη Πλατεία περιελάμβανε μόνο ένα τανκ, το οποίο ήταν λείψανο από ένα μουσείο. Το συμπέρασμα ήταν ότι η Ρωσία έχασε τόσο πολύ στρατιωτικό εξοπλισμό στην Ουκρανία που είναι μια σκιά της στρατιωτικής υπερδύναμης που ήταν η Σοβιετική Ένωση.
Η Ρωσία έχει σίγουρα υποστεί βαριές απώλειες (αν και οποιαδήποτε χώρα διεξάγει έναν εξωτερικό πόλεμο θα έχει πιθανώς το στρατιωτικό της υλικό σε ενεργό υπηρεσία παρά σε τελετουργική παρέλαση). Αλλά θα πρέπει να αποφεύγουμε να είμαστε αυτάρεσκοι. Η αλήθεια είναι ότι ο πόλεμος δεν πάει καλά ούτε για τη Δύση – τουλάχιστον από μία άποψη.
Όταν ο Πούτιν έστειλε τανκς στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου του περασμένου έτους, οι δυτικές χώρες υιοθέτησαν γρήγορα μια στρατηγική με δύο άξονες. Το ένα πλεονέκτημα ήταν ότι δεν θα εμπλέκονταν σε άμεση στρατιωτική σύγκρουση, αλλά θα υποστήριζαν την Ουκρανία με όπλα και άλλο στρατιωτικό εξοπλισμό. Ορισμένες χώρες ήταν πιο γρήγορες από άλλες, αλλά αυτό το μέρος της στρατηγικής ήταν μια αξιοσημείωτη επιτυχία. Η Ουκρανία έχει καταφέρει να αντισταθεί στις ρωσικές δυνάμεις και να τις απωθήσει από πολλές περιοχές, ακόμα κι αν το αποτέλεσμα δεν είναι ακόμα σίγουρο.
Το άλλο πόδι, ωστόσο, αποδείχτηκε αμβλύ: το σχέδιο να διεξαχθεί οικονομικός πόλεμος με τη Μόσχα, εξαπολύοντας οικονομικό σοκ και δέος σε κλίμακα που δεν είχε ξαναδεί. Η Ρωσία επρόκειτο να αποκοπεί σχεδόν ολοκληρωτικά, με κυρώσεις και μποϊκοτάζ σε όλες τις εισαγωγές και εξαγωγές εκτός από τις ανθρωπιστικές, όπως τα φάρμακα. Η Ρωσία του Πούτιν, σύμφωνα με τη θεωρία, θα εξαθλιωνόταν και θα παραδοθεί.
Λίγοι άνθρωποι στη Δύση γνωρίζουν πόσο άσχημα πάει αυτή η πτυχή του πολέμου. Η ίδια η Ευρώπη έχει πληρώσει υψηλό τίμημα για να πραγματοποιήσει ένα μερικό μποϊκοτάζ του ρωσικού πετρελαίου και φυσικού αερίου. Οι εισαγωγές ορυκτών καυσίμων του Ηνωμένου Βασιλείου από τη Ρωσία ανήλθαν συνολικά σε 4,5 δισεκατομμύρια £ το 2021. το έτος έως τον Ιανουάριο του 2023, μειώθηκε – επίσημα – σε 1,3 δισεκατομμύρια £. Το 2020 η ΕΕ προμηθεύονταν το 39 τοις εκατό του φυσικού αερίου και το 23 τοις εκατό του πετρελαίου της από τη Ρωσία. το τρίτο τρίμηνο του περασμένου έτους αυτό μειώθηκε στο 15 τοις εκατό και 14 τοις εκατό αντίστοιχα.
Αλλά αυτά τα στοιχεία δεν εξηγούν το μέγεθος της αποτυχίας να βλάψει τη ρωσική οικονομία. Σύντομα έγινε σαφές ότι ενώ η Δύση ήταν πρόθυμη για έναν οικονομικό πόλεμο, ο υπόλοιπος κόσμος δεν ήταν. Καθώς οι εξαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου στην Ευρώπη μειώθηκαν, η Ρωσία αύξησε γρήγορα τις εξαγωγές της προς την Κίνα και την Ινδία – αμφότερες προτίμησαν να αγοράσουν πετρέλαιο με έκπτωση παρά να αντισταθούν στην εισβολή στην Ουκρανία. Ακόμη χειρότερα, μέρος του ρωσικού πετρελαίου που εξήχθη στην Ινδία φαίνεται να έχει διοχετευτεί πίσω στην Ευρώπη, με αύξηση του αριθμού των πλοίων που παίρνουν διυλισμένο πετρέλαιο από την Ινδία μέσω της Διώρυγας του Σουέζ.
Φαίνεται να υπάρχει κάποια σύγχυση και προς την άλλη κατεύθυνση. Μια έρευνα της γερμανικής εφημερίδας Bild αποκάλυψε μια ανησυχητική αύξηση των εξαγωγών σε χώρες που συνορεύουν με τη Ρωσία. Οι εισαγωγές γερμανικών μηχανοκίνητων οχημάτων στο Καζακστάν, για παράδειγμα, αυξήθηκαν κατά 507 τοις εκατό μεταξύ 2021 και 2022 και στην Αρμενία κατά 761 τοις εκατό. Οι εξαγωγές χημικών προϊόντων στην Αρμενία αυξήθηκαν κατά 110 τοις εκατό και στο Καζακστάν κατά 129 τοις εκατό. Οι πωλήσεις ηλεκτρικού και υπολογιστικού εξοπλισμού στην Αρμενία αυξήθηκαν κατά 343 τοις εκατό. Αυτό που συμβαίνει με αυτά τα αγαθά μόλις φτάσουν σε αυτές τις πρώην σοβιετικές δημοκρατίες δεν είναι εύκολο να καθοριστεί, αλλά μια πιθανή εξήγηση είναι ότι καταλήγουν στη Ρωσία ως εκτρεπόμενες εμπορικές ροές. Και ακόμη κι αν τέτοια εμπορεύματα δεν επανεξάγονται επίσημα, πολλοί Ρώσοι πολίτες διατηρούν πρόσβαση χωρίς βίζα σε αυτές τις χώρες και μπορούν να μεταφέρουν αγαθά πέρα από τα σύνορα.
Η Δύση είχε μια πολιτική να προσπαθεί να βάλει στο στόχαστρο τους πλούσιους Ρώσους με οικονομικές κυρώσεις. Αλλά κατά ειρωνικό τρόπο είναι οι άνθρωποι που μπορούν πιο εύκολα να έχουν πρόσβαση στα δυτικά αγαθά μέσω του εκτρεπόμενου εμπορίου. Είναι αυτοί που έχουν διπλά διαβατήρια. αυτοί που έχουν την οικονομική δυνατότητα να ταξιδέψουν στο εξωτερικό για να ψωνίσουν τα πολυτελή τους είδη. Εκτός από ένα χονδρικό παγκόσμιο μποϊκοτάζ κατά της Ρωσίας, είναι πολύ δύσκολο να αποτρέψουμε τα δυτικά προϊόντα να φτάσουν στα χέρια των πλούσιων Ρώσων.
Η Δύση ξεκίνησε τον πόλεμο των κυρώσεων με μια υπερβολική αίσθηση της δικής της επιρροής σε όλο τον κόσμο. Όπως έχουμε ανακαλύψει, οι μη δυτικές χώρες δεν έχουν τη βούληση να επιβάλουν κυρώσεις είτε στη Ρωσία είτε σε Ρώσους ολιγάρχες. Τα αποτελέσματα του λανθασμένου υπολογισμού είναι εκεί για να τα δουν όλοι. Τον Απρίλιο του περασμένου έτους, το ΔΝΤ προέβλεψε ότι η ρωσική οικονομία θα συρρικνωθεί κατά 8,5% το 2022 και κατά 2,3% επιπλέον φέτος. Όπως αποδείχθηκε, το ΑΕΠ μειώθηκε μόλις κατά 2,1 τοις εκατό πέρυσι και φέτος το ΔΝΤ προβλέπει μια μικρή άνοδο 0,7 τοις εκατό. Και όλα αυτά παρά το γεγονός ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία πήγε πολύ πιο άσχημα από ό,τι πολλοί φαντάζονταν ότι θα έκανε τον Φεβρουάριο του περασμένου έτους. Η ρωσική οικονομία δεν έχει καταστραφεί. έχει απλώς αναδιαμορφωθεί, επαναπροσανατολιστεί ώστε να κοιτάζει προς τα ανατολικά και προς τα νότια και όχι προς τα δυτικά.
Δεν ήταν απαραίτητα λάθος να κηρύξουμε οικονομικό πόλεμο στη Ρωσία. Η χώρα έχει υποστεί ζημιά από τις κυρώσεις της Δύσης, έστω και αν δεν ήταν στην κλίμακα που φανταζόμασταν ότι θα μπορούσαμε να επιβάλουμε. Αλλά αν η Δύση σκέφτεται ότι στο μέλλον μπορεί να πολεμήσει με καθαρά οικονομικά μέσα, χωρίς βόμβες ή σφαίρες, κάνει μεγάλο λάθος.
Ο δυτικός στρατιωτικός εξοπλισμός επέτρεψε στην Ουκρανία να διεξαγάγει μια μάχη Δαβίδ εναντίον Γολιάθ, την οποία μπορεί να κερδίσει - και σίγουρα για να αποφύγει την προσάρτηση από τον Πούτιν. Όσον αφορά τις οικονομικές κυρώσεις, ωστόσο, θα πρέπει να το ξανασκεφτούμε.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου