KΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ - Η ΙΣΤΟΡΙΑ

 

Το ζήτημα που ανακύπτει με την ταινία του Ι. Σμαραγδή για τον Καποδίστρια είναι κυρίως πολιτικό  

Η δολοφονία του Κυβερνήτη επέτρεψε στη Μεγάλη Βρετανία να επιτύχει τους γεωπολιτικούς της στόχους στην Ελλάδα, δηλαδή τη θεσμική κατάληψη και τον μετασχηματισμό της σε ένα αγγλοσαξονικών συμφερόντων προτεκτοράτο στην Ανατολική Μεσόγειο. 

Ο Ιωάννης Καποδίστριας, αντιθέτως, αγωνίστηκε για τη συγκρότηση ενός πραγματικά ανεξάρτητου και κυρίαρχου κράτους. Ποιοι και πώς επετεύχθησαν οι βρετανικοί στόχοι; 

1. Η δολοφονία στον Άγιο Σπυρίδωνα βύθισε τη χώρα σε εμφύλιες διαμάχες και άνοιξε –όπως κάθε χυμένο αίμα– μια τάφρο διχόνοιας που παραμένει καθοριστική μέχρι σήμερα. Η ένταση της συζήτησης που προκαλείται με αφορμή μια απλή κινηματογραφική παραγωγή πιστοποιεί την διαχρονική ισχύ αυτού του διχασμού.

2. Μέσω του Άρμανσπεργκ και της Αντιβασιλείας, η Βρετανία απέκτησε τον απόλυτο έλεγχο των αρμών της εξουσίας και των πλουτοπαραγωγικών πηγών της χώρας. Παράλληλα, μεθόδευσε τη δίκη του Κολοκοτρώνη και του Πλαπούτα, εξουδετερώνοντας τους εθνικούς ηγέτες που αντιμάχονταν την εξάρτηση.

3. Οι αντίπαλοι του Καποδίστρια που επικράτησαν, ο Κωλέττης και ο Μαυροκορδάτος, αποτελούν διαχρονικά υποδείγματα υποτελούς πολιτικής. Φρόντισαν να διαμορφώσουν ένα κράτος βασισμένο στο πελατειακό σύστημα (ρουσφέτι) και την εξάρτηση από ξένες λόγχες -ενίοτε και κανονιοφόρους. Την ίδια τύχη με τον Ιω. Καποδίστρια παραλίγο να έχουν η Αμαλία και ο Οθωνας, όταν επιχείρησαν να χαράξουν μια πιο αυτόνομη πολιτική ως μονάρχες.

Η δολοφονία του Καποδίστρια δεν ήταν απλώς ένα έγκλημα, αλλά μια πολιτική πράξη με μακροχρόνιες συνέπειες, που διαμόρφωσε τον χαρακτήρα του νεοελληνικού κράτους ως εξαρτημένου και διχασμένου. Η συζήτηση που προκαλεί η ταινία του Σμαραγδή αποτελεί μια υπενθύμιση ότι το ζήτημα της εθνικής κυριαρχίας και της πολιτικής ανεξαρτησίας παραμένει, ακόμα και σήμερα, το κεντρικό και άλυτο πρόβλημα της Ελλάδας.