Τον Μάιο 1982 παραβρέθηκα στην ομιλίας του Δρ Κίσινγκερ στο Βασιλικό Ινστιτούτο Διεθνών Υποθέσεων για τον εορτασμό των 200 χρόνων της λειτουργίας του γραφείου του Υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ. Οι εποχές ήταν διαφορετικές, και η ροή των γεγονότων της εποχής σε καμία περίπτωση δεν προμήνυε αυτό που συμβαίνει σήμερα. Ο ίδιος συνέβαλε στην ενίσχυση της Κίνας και την δημιουργία τάσεων που έχουν οδηγούν σε ένα πολυπολικό κόσμο. Η πρόσφατη τοποθέτησή του ότι ήταν λάθος να έρθουν στην Ευρώπη άνθρωποι που δεν μπορούν να ενσωματωθούν , εκτός από ομολογία λάθους είναι και μήνυμα αυτών που θα αντιμετωπίσουμε.
Το κείμενο της ομιλίας του αποτυπώνει το κλίμα της εποχής.
"Η Βρετανία και η Αμερική δεν έπαψαν ποτέ να παίζουν σημαντικούς ρόλους η μία στην ιστορία της άλλης. Συνολικά ήταν μια παραγωγική και δημιουργική σχέση, ίσως από τις πιο ανθεκτικές στην ιστορία των εθνών. Τα τελευταία 200 χρόνια, έχουμε προσεγγίσει ο ένας τον άλλον μερικές φορές επιφυλακτικά και αντιμετωπίζουμε τις εξωτερικές υποθέσεις συχνά από διαφορετικές οπτικές γωνίες. Ωστόσο, σε γενικές γραμμές, η σχέση ωφέλησε σημαντικά την παγκόσμια ειρήνη.
Η Βρετανία σπάνια έχει διακηρύξει ηθικές απολυτότητες ή έχει επαναπαυθεί στην πίστη της στην απόλυτη αποτελεσματικότητα της τεχνολογίας, παρά τα επιτεύγματά της σε αυτόν τον τομέα. Φιλοσοφικά, παραμένει Hobbesian: περιμένει τα χειρότερα και σπάνια απογοητεύεται. Σε ηθικά ζητήματα, η Βρετανία ασκούσε παραδοσιακά μια βολική μορφή ηθικού εγωισμού, πιστεύοντας ότι αυτό που ήταν καλό για τη Βρετανία
ήταν το καλύτερο για τα υπόλοιπα.
Αυτό απαιτεί μια ορισμένη ιστορική αυτοπεποίθηση, για να μην πω νεύρο, για να την απογειώσει. Αλλά το ασκούσε πάντα με ένα έμφυτο μέτρο και πολιτισμένη ανθρωπιά, έτσι ώστε το τεκμήριο της ήταν συχνά δικαιολογημένο.
Η αμερικανική εξωτερική πολιτική είναι προϊόν μιας πολύ διαφορετικής παράδοσης. Οι Ιδρυτές ήταν σοφιστικέ άνθρωποι που κατανοούσαν την ευρωπαϊκή ισορροπία δυνάμεων και τη χειραγώγησαν επιδέξια για να κερδίσουν την ανεξαρτησία. Αλλά για έναν αιώνα και περισσότερο μετά από αυτό, η Αμερική, προστατευμένη άνετα από δύο ωκεανούς - που με τη σειρά τους ασφαλίστηκαν από το Βασιλικό Ναυτικό - ανέπτυξε την ιδιότυπη αντίληψη ότι ένα τυχερό ατύχημα ήταν μια φυσική κατάσταση πραγμάτων, ότι η εμπλοκή μας στην παγκόσμια πολιτική ήταν καθαρά θέμα επιλογής.
Το ότι δύο χώρες με τόσο αποκλίνουσες παραδόσεις θα μπορούσαν να δημιουργήσουν μια σταθερή εταιρική σχέση είναι από μόνο του αξιοσημείωτο. Οι περίοδοι της στενής αγγλοαμερικανικής «ειδικής σχέσης», που αποτελεί αντικείμενο τέτοιας νοσταλγίας σήμερα, ήταν επίσης στιγμές περιστασιακής αμοιβαίας έξαρσης.
Στις διαπραγματεύσεις μου για τη Ροδεσία εργάστηκα από ένα βρετανικό προσχέδιο με βρετανική ορθογραφία, ακόμη και όταν δεν είχα κατανοήσει πλήρως τη διάκριση μεταξύ ενός εγγράφου εργασίας και ενός εγκεκριμένου από το Υπουργικό Συμβούλιο. Η πρακτική της συνεργασίας ευδοκιμεί μέχρι τις μέρες μας, με περιστασιακά σκαμπανεβάσματα, αλλά ακόμα και στην κρίση των Φώκλαντ, μια αναπόφευκτη επιστροφή στο κύριο θέμα της σχέσης.
Σαφώς, η βρετανική ένταξη στην Ευρώπη έχει προσθέσει μια νέα διάσταση. Αλλά η λύση, κατά την άποψή μου, δεν είναι να θυσιάσουμε την ιδιαίτερη οικειότητα της αγγλοαμερικανικής σύνδεσης στο βωμό της ευρωπαϊκής ιδέας, αλλά μάλλον να την αναπαράγουμε σε ένα ευρύτερο επίπεδο των σχέσεων της Αμερικής με όλους τους Ευρωπαίους συμμάχους της, είτε διμερώς είτε με μια πολιτικά συνεκτική Ευρωπαϊκή Κοινότητα - αυτό πρέπει να αποφασίσει η Ευρώπη.
Στα πρώτα στάδια της κρίσης των Φώκλαντ, η Αμερική δίσταζε μεταξύ των κλήσεων της στον Ατλαντικό και στο δυτικό ημισφαίριο. Αλλά αυτές οι διαφωνίες δεν προκάλεσαν μόνιμη ζημιά. Στο τέλος ήρθαμε μαζί. η παλιά φιλία υπερίσχυε των άλλων θεωρήσεων.
Μία από τις συνεισφορές της Βρετανίας στη δυτική συμμαχία ήταν η παροχή μιας απαραίτητης παγκόσμιας προοπτικής: η γνώση, από την εμπειρία αιώνων στην Ευρώπη, ότι η ειρήνη απαιτεί κάποια ξεκάθαρη ιδέα της ισορροπίας και προθυμία να τη διατηρηθεί. η επίγνωση, από αιώνες παγκόσμιας ηγεσίας, ότι η ασφάλεια της Ευρώπης δεν μπορεί να απομονωθεί από το ευρύτερο πλαίσιο της παγκόσμιας ισορροπίας· την επίγνωση, από τις ηρωικές προσπάθειες αυτού του αιώνα, ότι όσοι αγαπούν τις αξίες του δυτικού πολιτισμού πρέπει να είναι πρόθυμοι να τις υπερασπιστούν. Στην κρίση των Φώκλαντ, η Βρετανία υπενθυμίζει σε όλους μας ότι ορισμένες βασικές αρχές, όπως η τιμή, η δικαιοσύνη και ο πατριωτισμός, εξακολουθούν να ισχύουν και πρέπει να υποστηρίζονται με περισσότερα από λόγια".
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου