Για όσους εξακολουθούν να επιμένουν στην αλήθεια
Το blog και ο διαχειριστής του σε καμία περίπτωση δεν ευθύνονται για το περιεχόμενο των σχολίων.

Δευτέρα 24 Φεβρουαρίου 2020

ΨΗΦΗΣΑΝ ΛΑΘΟΣ. ΦΤΑΙΕΙ Η "ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΠΟΔΕΙΞΗ"

Δεν πέρασαν έξη μήνες από τότε που ανέλαβε καθήκοντα η νέα διοίκηση και καθημερινά ακούμε πολίτες να λένε πως μετάνιωσαν γιατί "ψήφισαν λάθος". Όμως, λίγους μήνες πριν, όταν έφθασαν μπροστά στην κάλπη, ήταν σίγουροι για την επιλογή τους. Εμπιστεύθηκαν γιδοβοσκούς,επηρεάστηκαν από βουλευτικά και άλλα συναφή γραφεία, τους τρόμαξε ο φόβος του θανάτου που εμπορεύονται κάποιοι, δελεάστηκαν από υποσχέσεις και "δωράκια"    και οδηγήθηκαν στην κάλπη ως όχλος . Το κείμενο που ακολουθεί δίνει μια εξήγηση στο φαινόμενο.
Πηγαίνετε σε μια συναυλία. Στη γωνία του δρόμου πέφτετε πάνω σε μια ομάδα ατόμων που κοιτάζουν τον ουρανό. Χωρίς να σκεφτείτε, σηκώνετε το κεφάλι. Γιατί; Λόγω του φαινομένου που ονομάζουμε κοινωνική απόδειξη.
Στη μέση του κονσέρτου, σ’ ένα κομμάτι που ο σολίστας εκτελεί με μπρίο, κάποιος μέσα στο κοινό αρχίζει να χειροκροτεί και, ένα δευτερόλεπτο αργότερα, όλη η αίθουσα κάνει το ίδιο. Το ίδιο κι εσείς. Γιατί; Πάλι η κοινωνική απόδειξη.
Μετά τo κονσέρτο πηγαίνετε στο βεστιάριο για να πάρετε το παλτό σας. Παρατηρείτε ότι τα άτομα που στέκονται μπροστά σας στην ουρά αφήνουν νομίσματα σ’ ένα πιάτο, ενώ το βεστιάριο περιλαμβάνεται στην τιμή του εισιτηρίου. Τι κάνετε; Αφήνετε κι εσείς πουρμπουάρ. Λόγω της κοινωνικής απόδειξης (που αποκαλείται ενίοτε πνεύμα κοπαδιού, αγελαίο ένστικτο ή, γενικότερα,κομφορμισμός), συμπεριφέρομαι όπως οι άλλοι. Με άλλα λόγια, όσο περισσότερα άτομα επιδοκιμάζουν μια ιδέα, τόσο καλύτερη είναι αυτή η ιδέα- πράγμα, φυσικά, παράλογο.

Πίσω από τις κερδοσκοπικές φούσκες και τις κινήσεις χρηματιστηριακού πανικού κρύβεται η κοινωνική απόδειξη. Τη βλέπουμε επί τω έργω στον κόσμο της μόδας, στις τεχνικές μάνατζμεντ, στα χόμπι, στις δίαιτες, στις θρησκευτικές πεποιθήσεις κτλ. Η κοινωνική απόδειξη μπορεί να παραλύσει ολόκληρους πολιτισμούς- σκεφτείτε, παραδείγματος χάρη, τις ομαδικές αυτοκτονίες που οργανώνουν ορισμένες αιρέσεις.
Το πείραμα που έκανε για πρώτη φορά ο ψυχολόγος Σόλομον Ας, το 1950, αποδεικνύει πόσο η κοινωνική πίεση μπορεί να διαστρεβλώσει τη σωστή κρίση.
Ο ερευνητής δείχνει γραμμές διαφορετικού μήκους σ’ έναν εθελοντή που πρέπει κάθε φορά να δηλώνει αν η γραμμή είναι μακρύτερη, κοντύτερη ή ίση με μια γραμμή αναφοράς. Όταν ο εθελοντής είναι μόνος του στον χώρο εκτιμά σωστά το μήκος των γραμμών που του δείχνουν- η άσκηση είναι πραγματικά εύκολη. Έπειτα ο ερευνητής φέρνει άλλα εφτά άτομα στον ίδιο χώρο — τους «συνενόχους» του, αλλά ο εθελοντής δεν το ξέρει. Οι νεοφερμένοι, ο ένας μετά τον άλλο, δίνουν λανθασμένη απάντηση δηλώνοντας ότι η εν λόγω γραμμή είναι πιο κοντή, ενώ είναι ολοφάνερα πιο μακριά από τη γραμμή αναφοράς. Ύστερα έρχεται η σειρά του εθελοντή να απαντήσει. Στο 30% των περιπτώσεων δίνει την ίδια λάθος απάντηση με τους προηγούμενους, από καθαρή κοινωνική πίεση.
Γιατί; Διότι αυτή η συμπεριφορά αποδείχτηκε αποτελεσματική στρατηγική επιβίωσης κατά την εξέλιξη. Ας υποθέσουμε ότι ζείτε 50.000 χρόνια πριν και ότι περπατάτε στη σαβάνα με τους κυνηγούς συντρόφους σας και, ξαφνικά, εκείνοι το βάζουν στα πόδια. Τι κάνετε; Στέκεστε ακίνητος ξύνοντας το πιγούνι και αναρωτιέστε αν αυτό που βλέπετε είναι πράγματι λιοντάρι ή κάποιο ακίνδυνο ζώο που μοιάζει με λιοντάρι; Όχι βέβαια! Εξαφανίζεστε κι εσείς γρήγορα. Μπορείτε να σκεφτείτε αργότερα, όταν θα είστε ασφαλής.
Εκείνος που συμπεριφέρθηκε διαφορετικά στη σαβάνα του Σερενγκέτι δεν επέζησε για να μεταβιβάσει τα γονίδιά του στους απογόνους του. Αυτός ο τύπος συμπεριφοράς είναι τόσο ριζωμένος μέσα μας, που εξακολουθούμε να τον χρησιμοποιούμε, ενώ δε μας προσφέρει πια κανένα πλεονέκτημα επιβίωσης. Το μόνο παράδειγμα που μπορώ να σκεφτώ όπου η κοινωνική απόδειξη είναι χρήσιμη είναι να έχετε εισιτήρια για ένα ποδοσφαιρικό ματς σε μια ξένη πόλη και να μην ξέρετε πού βρίσκεται το στάδιο – στην περίπτωση αυτή είναι μάλλον λογικό να ακολουθήσετε τα άτομα που μοιάζουν με φιλάθλους.
Οι κωμωδίες καταστάσεων και τα τοκ σόου χρησιμοποιούν την κοινωνική απόδειξη μεταδίδοντας σε καίριες στιγμές ηχογραφημένα γέλια για να προκαλέσουν το γέλιο των τηλεθεατών. Ένα από τα πιο εντυπωσιακά παραδείγματα κοινωνικής απόδειξης είναι χωρίς αμφιβολία ο λόγος του Γιόζεφ Γκέμπελς στις 18 Φεβρουάριου του 1943 με τίτλο «Θέλετε τον ολοκληρωτικό πόλεμο;». (Στο YouTube υπάρχει βίντεο αυτής της ομιλίας.) Αν είχε θέσει την ερώτηση σε κάθε άτομο ξεχωριστά και ανωνύμως, κανένα δε θα είχε απαντήσει καταφατικά στη θεοπάλαβη πρότασή του.
Η διαφήμιση εκμεταλλεύεται συστηματικά την αδυναμία μας να υποκύπτουμε στην πίεση της κοινωνικής απόδειξης. Είναι μάλιστα πιο αποτελεσματική όταν υπάρχει πληθώρα προϊόντων τα χαρακτηριστικά των οποίων δεν έχουν ευδιάκριτες διαφορές μεταξύ τους (για παράδειγμα, όταν πρέπει να διαλέξετε ανάμεσα σε διάφορες μάρκες αυτοκινήτων, απορρυπαντικών, καλλυντικών που, τελικά είναι ισάξια) και όπου εμφανίζονται άνθρωποι “όπως εσείς κι εγώ”. Γι’ αυτό δε θα δείτε ποτέ στην τηλεόραση μια Αφρικανή νοικοκυρά να επαινεί ένα προϊόν καθαρισμού.
Να είστε δύσπιστοι όταν μια επιχείρηση διατείνεται ότι το προϊόν της είναι “πρώτο σε πωλήσεις” . Παράλογο επιχείρημα, διότι δε σημαίνει ότι είναι καλύτερο μόνο και μόνο επειδή πουλιέται πολύ. Όπως έλεγε ο συγγραφέας Σόμερσετ Μομ, το ότι πενήντα εκατομμύρια άτομα υποστηρίζουν μια ανοησία αυτό δε σημαίνει ότι είναι αλήθεια.
Ρολφ Ντομπέλλι – Η τέχνη της καθαρής σκέψης. Εκδόσεις Πατάκη. Μετάφραση: Σώτη Τριανταφύλλου

10 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Τα όσα διάβασα τώρα, μου θυμίζουν πολύ μορφωμένο. Και μεις -ως γνωστόν- "τους είδαμε και τους μορφωμένους"...

Ανώνυμος είπε...

Κοινωνική πίεση,ο Σολομών για να αποδείξει την θεωρία του έβαζε δύο δύο συνεργάτες του με ένα άνθρωπο να δει αντιδράσεις,ο απλός άνθρωπος έκανε ότι έκανα και οι συνεργάτες του χειροκροτούσαν και εκείνος ακολουθούσε, έκαναν οποιαδήποτε κίνηση και εκείνος ακολουθούσε,και πολλές άλλες θεωρίες του που βγήκαν αληθινές.Ετσι και εμείς κακέκτυπα και φερέφωνα ακολουθούμε λανθασμένες επιλογές .ΔΥΣΤΥΧΩΣ!!

Ανώνυμος είπε...

8,12 Φάτε τώρα τον αγράμματο και καλή χώνεψη

Ανώνυμος είπε...

Οταν λέγαμε:τους είδαμε και τους μορφωμένους....μιλάγαμε για τα κατορθώματα τους,σαν διοίκηση στην Δημαρχία της Αίγινας.
Και εκ του αποτελέσματος .....μάλλον δίκιο είχαμε.
Αυτά....

Ανώνυμος είπε...

'Ωστε κ. 9:11 τώρα θα βαρυστομαχιάσουμε; Αξιώτης 1, Γκότσης 3, Μούρτζης 2, Σακκιώτης 1, λες να μην μάθαμε; Σίδερα μασήσαμε, λες να μας ξεφύγει ο Γιάννης;
Υ.Γ.: Αν δεν πειστήκατε, έχουμε και Αντώνη!

Ανώνυμος είπε...

12,33. Το σημερινό μόρφωμα είναι το απόσταγμα των μορφωμένων και των αμόρφωτων. Αυτός που κάποτε έβγαλε τους μορφωμένους σε συνεργασία με τους Γκοτσικούς που βγάλανε τον Μούρτζη μοιράζονται τις θέσεις εξουσίας σε μια ανίερη συμμαχία συμφερόντων με μπροστινό κάποιον που δεν ξέρει που παν τα τέσσερα. Το φρούτο ωρίμασε και όλοι θα δουν τι πραγματικά είναι. Αποκρουστικό και βλαβερό Θα σκάσει κάτω στην ώρα του.

Ανώνυμος είπε...

Πλησιάζει το πρώτο τριήμερο... την Τρίτη θα έχουμε τα αποτελέσματα! Εντυπώσεις από τους επισκέπτες της νήσου Αίγινας αλλά και κ από τους 'παραλιούχους'!

Ανώνυμος είπε...

Στην Ελλάδα του 2020, οι έλληνες τρώνε ξύλο ενώ οι πρόσφυγες τρώνε φαγητό.
Στην Ελλάδα του 2020, οι έλληνες χάνουν τα σπίτια τους ενώ οι λαθροπροσφυγες παίρνουν δωρεάν σπίτια.
ΡΑΤΣΙΣΤΕΣ ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΛΑ ΝΑ ΠΑΘΕΤΕ.

Ανώνυμος είπε...

Στον χορό που έκανε ο πολιτιστικός σύλλογος των Αγίων η Χιονάτη ήταν ανάμεσα στον Μήτσο της και τον Στέλιο της, έπλεε σε πελάγη ευτυχίας. Μέχρι και το ντέφι βάραγε για χάρη τους. Πάντα της άρεσε να τα έχει καλά με την εξουσία . Ο Μητσάρας από την Κυψέλη τελείωσε τώρα αγαπημένος της είναι ο Μήτσος της Ψαραγοράς. Έχουμε εκλογές στην τοπική της ΝΔ είναι πιο χρήσιμος ο Μήτσος από τον Μητσάρα

Ανώνυμος είπε...

Αγαπητέ 4:25. Οι επισκέπτες του τριήμερου,θα αναγκαστούν εκ των πραγμάτων να πάνε και πάρα έξω.Εκτός δηλαδή απο την στάνη της παραλίας.
Θα δουν ότι υπάρχει και η άλλη Αίγινα, εκτός απο την παραλία των θερμοκηπίων.
Δεν θέλω να σου χαλάσω το κέφι...αλά μάλλον δύσκολα θα ξαναμπούν στο μαντρί της παραλίας.
The game it's over my darling,που λέτε εσείς της παραλίας,που γνωρίζετε απο ξένες γλώσσες.
Ήρθε η εποχή και της άλλης ΑΙΓΙΝΑΣ,αρκετά την είχατε απαξιώσει με την βοήθεια του κάθε ζωντόβολου,που του δίνατε τον ψήφο σας με την προϋπόθεση του μαντρώματος των επισκεπτών.
Η επόμενη κίνηση είναι το λιμάνι στο ΛΕΟΝΤΙ,να αναπτυχθεί και η υπόλοιπη ΑΙΓΙΝΑ.
Δεν πρέπει να έχουν παράπονο οι τυχαίοι της παραλίας.Σαράντα χρόνια μάζευαν στραβό παρά.
Πάμε για άλλα λοιπόν.Καιρός δεν είναι;τι λες;